MSc, Marash Dukaj, ministër i Administratës Publike – tekst autorial
Reforma e administratës publike është një nga shtyllat kryesore të integrimit evropian të Malit të Zi dhe pjesë qendrore e Klasterit 1. Pas mbylljes së pesë kapitujve negociues dhe mesazheve konkrete nga Konferenca Ndërqeveritare në Bruksel, është e qartë se Mali i Zi ka hyrë në fazën përfundimtare të negociatave me Bashkimin Evropian. Dyert evropiane janë të hapura, por përmes tyre mund të kalojmë vetëm me një administratë publike të reformuar.
Reforma e administratës publike kërkon përpjekjen e të gjithë sistemit dhe nuk mund të jetë detyrë e vetëm një institucioni. Prandaj, që nga fillimi kemi zbatuar një qasje gjithëpërfshirëse ndërinstitucionale, me pjesëmarrjen e sektorit civil, komunitetit akademik, vetëqeverisjeve lokale dhe partnerëve ndërkombëtarë. Pa një partneritet të tillë, rezultatet e arritura nuk do të ishin të mundshme.
Ministria e Administratës Publike, gjatë tre viteve e gjysmë të mandatit tim ministror, ka realizuar hapa të rëndësishëm në këtë proces. Kemi vendosur një kornizë ligjore dhe institucionale në përputhje me standardet e Bashkimit Evropian, kemi përmirësuar sigurinë dhe qëndrueshmërinë kibernetike, kemi zhvilluar shumë shërbime elektronike, kemi lidhur vetëqeverisjet lokale përmes shërbimeve digjitale unike, kemi nisur procesin e decentralizimit, kemi përmirësuar sistemin e shërbimit civil dhe kemi krijuar regjistrin e institucioneve shtetërore.
Këto janë rezultate konkrete dhe të matshme, për të cilat kemi të drejtë të jemi krenarë. Veçanërisht inkurajuese është fakti që raporti i fundit, njëkohësisht më pozitiv i Komisionit Evropian deri më tani, ka njohur dhe konfirmuar vizionin e qartë të Ministrisë së Administratës Publike, si dhe progresin e arritur në të gjitha nivelet dhe pothuajse në të gjitha fushat e kompetencave tona. Këtë e dëshmojnë edhe vlerësimet dhe njohjet nga vendet e suksesshme të BE-së dhe NATO-s.
Ligjet me rëndësi kyçe për reformën – si Ligji për Qeverinë dhe Kuvendin, Ligji për vetëqeverisjet lokale, Ligji për institucionet publike – përbëjnë bazën për forcimin e stabilitetit institucional, transparencës dhe përgjegjshmërisë së pushtetit. Në përputhje me këtë, pa këto dhe ligje të tjera reformuese nuk ka reformë të plotë dhe të qëndrueshme të administratës publike.
Thelbi i integrimeve evropiane, megjithatë, nuk qëndron vetëm në përmbushjen e detyrimeve formale, por në aftësinë reale të shtetit për të zbatuar politikat evropiane dhe për të menaxhuar me përgjegjësi fondet evropiane. Kushti kyç që Mali i Zi të shfrytëzojë plotësisht përfitimet e anëtarësimit në Bashkimin Evropian dhe të funksionojë në mënyrë të barabartë me shtetet e tjera anëtare është pikërisht një administratë publike e reformuar në thelb.
Ministria e Administratës Publike është e gatshme ta përmbyllë pjesën e saj të punës. Ekipet tona punojnë në mënyrë profesionale, efikase dhe me përgjegjësi, me besimin e plotë të partnerëve evropianë dhe aktorëve përkatës vendas. Ajo që është vendimtare në këtë fazë është angazhimi i qartë i të gjitha subjekteve politike për të treguar pjekuri dhe përgjegjësi politike, në mënyrë që integrimi evropian të mbetet mbi interesat e ngushta partiake.
Në fazën përfundimtare të negociatave, përpara nesh janë prioritetet e përcaktuara:
• Forcimi i kapaciteteve administrative.
• Profesionalizimi dhe depolitizimi i administratës publike.
• Trajnimi i vazhdueshëm i nëpunësve shtetërorë për punë në mjedisin administrativ evropian.
• Decentralizimi dhe forcimi i vetëqeverisjeve lokale në përputhje me parimet dhe praktikat evropiane.
• Digjitalizimi i mëtejshëm dhe forcimi i sigurisë kibernetike.
Ka shumë qëllime të rëndësishme dhe një pjesë e madhe e punës është ende përpara nesh. Megjithatë, jam optimist. Procesi i tranzicionit dhe pjekurisë evropiane të shoqërisë malazeze ka avancuar në mënyrë të pakthyeshme. Viti i ardhshëm do të jetë vendimtar. Besoj se deri në fund të vitit 2026 do të bëjmë një hap vendimtar drejt anëtarësimit të plotë dhe do të vendosim një sistem të qeverisjes së mirë, siç ekziston prej dekadash në demokracitë e zhvilluara evropiane.
Mali i Zi nuk ka më kohë për ndryshime kozmetike. Përplasja mes profesionalizmit dhe interesave politike është aktive, dhe rezultati i saj do të përcaktojë të ardhmen tonë evropiane.
